برنامه زنده مصباح شبکه قرآن و معارف سیما، شامگاه گذشته، ششم دی‌ماه با حضور محمدمهدی بحرالعلوم، حافظ بین‌المللی و مسئول دبیرخانه ستاد راهبری حفظ سازمان اوقاف با موضوع تحول در امور قرآنی پخش شد.
وی گفت: بحث تحول نیازمند ورود رسانه به این عرصه است. این بحث نیازمند حرکتی بیش از افراد محدودی است که در این حوزه فعال هستند. چنانکه تعریف تحول مشخص است و با پیشرفت و توسعه متفاوت است. البته در این زمینه گذشته را نباید فراموش کنیم و نباید زحمات قبل را نادیده بگیریم و صد البته نیز نباید در گذشته بمانیم، بلکه معتقدم راه را به خوبی آمده‌ایم، اما در حال حاضر با جامعه‌ای روبه‌رو هستیم که خواسته‌هایشان متحول شده است، بنابر این لازم است تا در حوزه فرهنگ و قرآن نیز نگاه متحولانه داشته باشیم.
بحرالعلوم با تأکید بر اینکه اصل موضوع تحول، ثابت است اما اینکه از چه مسیری برویم، دیدگاه‌ها متفاوت است، درباره تعدد مراکز قرآنی در کشور، بیان کرد: حتما در بخش دستگاه‌های حاکمیتی و دولتی نیازمند تجمیع هستیم. این تعدد مراکز تصمیم‌گیری امور قرآنی، تخریب‌کننده است. ما اینگونه هم بودجه و هم تصمیم‌گیری را توزیع کرده‌ایم و در ادامه مجبور شدیم، شوراهایی را برای هماهنگی همین دستگاه‌های متعدد ایجاد کنیم.
این فعال قرآنی با اشاره به سردرگمی مردم برای مراجعه به مراکز قرآنی، اظهار کرد: متأسفانه در بخش دولتی و حاکمیتی دارای مدیریت واحد در عرصه قرآنی نیستیم. در جایگاه تصمیم‌گیری باید واحد بود، اما در بخش مردمی و اجرا، نیازمند تکثر هستیم.
وی با اشاره به اینکه در سال ۱۳۸۴ تدوین و طراحی نظام جامع قرآنی کشور به سازمان تبلیغات اسلامی سپرده شد، گفت: بنده نیز مدیر اجرایی این طرح شدم و در آنجا بحث زیادی در زمینه این تجمیع صورت گرفت. آن موقع این نظر حاکم بود که فعالیت‌های قرآنی هنوز برای تجمیع به بلوغ نرسیده است به همین دلیل یا بنا بر سایر دلایل، این اتفاق نیفتاد، اما به نظرم اکنون ضرورت دارد. الان افرادی که به تکثر معتقدند باید دلایل خود را بگویند وگرنه وحدت دستگاه‌ها کاملا مسلم است.
مسئول دبیرخانه ستاد راهبری حفظ سازمان اوقاف در پاسخ به این سؤال که نقطه شروع این جریان کجاست؟ افزود: خود ما قرآنیان باید از این میزها و موقعیت‌ها بگذریم و اراده این تغییر را داشته باشیم. باید نقدها را بپذیرم و خودمان مدل پیشنهادی شفافی را ارائه کنیم و سپس دستگاه‌های ناظر و تقنینی و تصمیم‌گیری که ساختارهای کشور را طراحی می‌کنند، این جراحی را انجام دهند. در حال حاضر که بحثش شروع شده است موقعیت مناسبی است که این اتفاق رخ دهد.
این حافظ کل قرآن درباره تشتتی که در بخش مردمی شاهد هستیم، ادامه داد: هنگامی که از فعالیت‌های مردمی یاد می‌کنیم، مرادمان تنها مؤسسات قرآنی نیست که شخصیت حقوقی دارند، بلکه عموم مردم است که باید در این عرصه فعالیت داشته باشند که بخشی از آن جلسات آموزش عمومی قرآن است. فعالیت‌های مردمی، فراتر از بخش مؤسسات قرآنی هستند.
بحرالعلوم اضافه کرد: اما درباره صدور مجوز مؤسسات مردمی، یک جایگاه حاکمیتی لازم است، دستگاه‌هایی که مسائل مؤسسات مردمی را در کلانِ موضوع، پیگیری کنند. البته این باز به قوانینی که در کشور است بازمی‌گردد. اینکه گفته می‌شود دستگاه‌های دولتی بر فعالیت‌های مردمی نظارت نکنند و مجوز از سوی آنها نیز صادر نشود، نگاهی افراطی و تفریطی است، حضور دستگاه حاکمیتی به مقدار لازم، ضرورت دارد و نباید این موضوع‌ها با یکدیگر خلط شود.
وی ادامه داد: مدافع این موضوع هستیم که کارها به مردم واگذار شود و این موضوع نیز تنها به حوزه قرآن محدود نمی‌شود بلکه معتقدم در تمامی حوزه‌های فرهنگی و اقتصادی و…نیز این امر باید انجام شود، چرا که بخش دولتی و کارمندان دولت نسبت به مردم کم انگیزه‌تر هستند بنابراین کارها تا جایی که امکان دارد باید به بخش مردمی واگذار شود.
بحرالعلوم با تأکید بر اینکه اگر می‌خواهیم کاری انجام دهیم، باید بوی تحول از آن بیاید نه اینکه تنها به اسم تحول بسنده کرد، اظهار کرد: بنابراین باید تحول را در میدان عمل دید. شما نگاه کنید در چند سال قبل حدود ۵۰ نفری از میان فعالان قرآنی کشور، منشور توسعه فرهنگ قرآنی را نوشته و ابلاغ کردند و جالب آنکه خودشان در دستگاه‌هایی که عضو بودند، اجرا کردند و خود نیز نظارت داشتند، برخی از برنامه‌های حول این اهداف اجرا شد و برخی دیگر نیز اجرا نشد و الان خود ناراضی این عدم اجرا هستند.
وی تأکید کرد: اگر می‌خواهیم واقعا شاهد تحول باشیم باید این فعالان قرآنی خودشان و دیدگاهشان واقعا متحول شود، اما اگر بخواهیم در این دایره بسته، تحولی ایجاد شود، من امیدی به تحول ندارم. از سوی دیگر همانطور که رهبر معظم انقلاب نیز فرموده‌اند از ظرفیت جوانان بهره‌مند شویم تا شاهد اتفاقات بهتر باشیم. چنانکه در مرحله نیمه‌نهایی و نهایی مسابقات قرآن کریم در بخش آقایان از پنج نفر از جوان‌ترین حافظان قرآن(شرکت‌کنندگان در آزمون ارزیابی داوران) بهره‌مند شدیم که در کنار داوران باتجربه به امر قضاوت پرداختند که با اعتراضی از سوی متسابقان در نمره‌دهی نیز روبرو نبودیم.
بحرالعلوم در بخشی از سخنانش به انتظارش از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از کسب رأی اعتماد از مجلس اشاره کرد و گفت: بالاترین جایگاه قرآنی در کشور، معاونت قرآن و عترت این وزارتخانه است که مناسب بود تا وزیر محترم، زودتر از هر معاونتی تکلیف این معاونت را روشن می‌کرد و با فعالان این حوزه جلساتی را می‌گذاشت. همچنین افرادی که به عنوان مدیرکل در این معاونت انتخاب شده‌اند همگی از دوستان هستند و به ایشان ارادت داریم، ولی اگر این انتصاب براساس آن شاخصه‌هایی که شورای توسعه برای مدیران امور قرآنی در نظر گرفته است، نیست، باید تجدید نظر صورت گیرد.
