دوره تخصصی «بیان تفسیر قرآن کریم» در استان مرکزی با حضور ۵۷ نفر و با حضور استاد ابوالفضل بهرام‌پور به همت اداره کل تبلیغات اسلامی استان مرکزی و اداره امور قرآنی این اداره ویژه طلاب، اساتید حوزه و دانشگاه، ائمه جماعات و اساتید قرآنی واجد شرایط در دو بخش بانوان و آقایان برگزار شد. اعطای مدرک معتبر از سازمان دارالقرآن و مؤسسه «آوای قرآن»، معرفی نفرات برتر به مراکز قرآنی و اعطای مجوز تأسیس مرکز قرآنی «نورالثقلین» از امتیازاتی بود که برای این دوره در نظر گرفته شده بود. ایکنای استان مرکزی از برگزاری این دوره گزارشی تهیه کرده است که تقدیم مخاطبان می‌شود.
ابوالفضل بهرام‌پور، مفسر قرآن، در حاشیه برگزاری دوره تخصصی «بیان تفسیر قرآن کریم»، ضرورت راه‌اندازی نهضت ملی تفسیرآموزی قرآن در کشور را مورد تأکید قرار داد و افزود: انجام این طرح مورد موافقت و توجه مقام معظم رهبری نیز قرار گرفت، بی‌شک برای تحقق این مهم تربیت استاد و مربی اولین گام است که باید مورد توجه واقع شود و سازمان تبلیغات اسلامی در این امر پیش‌قدم شد.
تحقق نهضت تفسیر در کشور
وی با بیان این مطلب که بانوان و آقایان حاضر در جلسات بیان تفسیر قرآن افرادی حاذق و باهوش هستند، ادامه داد: گاه در این جلسات سؤالاتی پرسیده می‌شود که نشان از سطح بالای آنان دارد و من از این بابت خوشحالم که افراد دغدغه‌مند و آگاه در این دوره‌ها شرکت دارند. گواهی این دوره از سوی مؤسسه قرآن و عترت «آوای قرآن» و سازمان تبلیغات اسلامی صادر می‌شود، افرادی که در این دوره موفقیت لازم را کسب کنند می‌توانند از سوره مبارکه «زلزال تا ناس» را به مردم تعلیم دهند. قرار بر این است که این دوره در سایر استان‌ها نیز برگزار شود تا به زودی شاهد تحقق نهضت تفسیر در کشور باشیم.
بهرام‌پور اضافه کرد: صحبت من این است وقتی نیروها و مربیان تفسیر تربیت شدند باید از مردم دعوت به حضور کرد، بهتر است دوره‌های تفسیر نیز به صورت عمومی برگزار شود؛ چراکه تفسیر فقط مختص به خواص و علاقه‌مندان به فعالیت‌های در حوزه‌های قرآنی نیست و اگر این برنامه (بیان تفسیر) در اماکن عمومی همچون مصلاها ویژه عموم برگزار شود، قطعاً مورد استقبال قرار خواهد گرفت.
وی گفت: در دوره تکمیلی تدریس بیان تفسیر با افرادی مبتدی رو به رو نیستیم و از این جهت کار راحت‌تر پیش می‌رود. در این دوره فقط ترجمه و نکات اصلی و کاربردی ذکر خواهد شد. باید طرح نهضت ملی آموزش تفسیر با جدیت دنبال شود و تأکید بنده این است که علاوه بر حضور اساتید، علما و قرآنیان در این جلسات از حضور مردم عادی بهره‌مند باشیم. هیچ‌گاه نباید مردم را دست کم گرفت، آنان بسیار باهوش و موقعیت‌شناس هستند و قطعاً برای دانستن مبانی این مصحف شریف اشتیاق خواهند داشت.
تفسیر قرآن به دور از تکلف بیان شود
زهرا محمدی، مبلغ طرح امین، طلبه سطح ۲ از اراک و شرکت‌کننده در دوره تخصصی «بیان تفسیر قرآن»، نیز به خبرنگار ایکنا گفت: برگزاری این دوره بسیار با تأخیر برگزار شد و جا داشت این دوره سال‌ها قبل برگزار شود تا بازخورد این دوره را امروز در سطح مدارس و دانشگاه‌ها شاهد باشیم.
وی ادامه داد: باید قبول کرد درک مفاهیم قرآن برای عامه مردم دشوار است، تفسیرهای موجود در بازار نیاز مردم را با توجه به تخصصی بودن کفایت نمی‌کند و برای توسعه مضامین الهی در جامعه باید آموزه‌های این مصحف شریف با بیانی شیوا و به دور از هر گونه تکلف برای مردم به ویژه نوجوانان و جوانان بیان شود.
محمدی با بیان اینکه حضور در این دوره برای مبلغان فعال در مدارس و دانشگاه‌ها می‌تواند به توسعه فرهنگ قرآن در جامعه منتج شود، اظهار کرد: شرکت‌کنندگان در این دوره تفسیر را با بیانی شیوا و به دور از تصنع از استاد بهرام‌پور آموختند. افراد حاضر در این جلسه با پشت سر گذاردن این دوره در سطح مقدماتی و تکمیلی قادرند قرآن را به شیواترین روش به مردم انتقال دهند.
این طلبه سطح ۲ حوزه علمیه ضرورت برگزاری مستمر این دوره تخصصی را از سوی ادارات قرآنی همچون تبلیغات اسلامی خواستار شد و افزود: برگزاری این دوره‌ها فقط نباید به سطوح مقدماتی و تکمیلی محدود شود؛ چراکه لازم است دوره بعد از گذشت مدت زمانی بار دیگر برگزار شده تا اطلاعات ارتقا یافته و به روز شود. اگر هم فرصتی برای انجام این کار نباشد، حاضران روش تدریس را آموختند و می‌توانند اطلاعات کاربردی را با بهترین شیوه به جامعه عرضه کنند.
وی ضرورت استفاده درست از مبانی قرآن در زندگی را متذکر شد و افزود: به نوجوان و جوان امروز نحوه درست بهره‌وری از آیات الهی آموزش داده نشده است و نسل امروز انس با این مصحف شریف را در حد تلاوت قرآن در صف مدرسه یا در مجالس ترحیم محدود می‌دانند و این امر نشان از کم‌کاری همه ما دارد. برای رونق و اشاعه فرهنگ قرآن همه باید بسیج شویم. اگر مردم با معانی آشنا باشد به طور قطع خود علاقه‌مند به دانستن بیشتر خواهند شد.
تبلیغ کمرنگ رسانه‌ها از دوره‌های تفسیری
مریم صادقی، طلبه سطح ۳ حوزه فاطمیه(س) محلات، نیز گفت: ۸ سال در حوزه علمیه تحصیل می‌کنم و این دوره اولین دوره‌ای است که به صورت جامع و کامل با حضور استاد مفسری همچون استاد بهرام‌پور برگزار شد. این استاد با دقت و اشراف کامل به موضوعات قرآنی سؤالات ما را پاسخ داد. ما در این دوره از سرچشمه اصلی مطالبی را آموختیم که برای همیشه در اذهان ما باقی خواهد ماند.
وی ادامه داد: بنده برای تبلیغ در مدارس و جلسات متعدد شرکت کردم و به جرئت می‌گویم که از این پس بسیار بهتر از قبل می‌توانم به آموزش دیگران بپردازم و آموخته‌های خود را منتقل کنم؛ از این جهت از برگزاری این دوره بسیار راضی بودم و بسیار نیز آموختم. شاید این جلسه به قیمت حذف درسم از حوزه تمام شود، حاضر شدم درس را در ترم بعد بگذرانم، اما از این دوره کم نگذارم.
صادقی از تبلیغ کم این دوره گلایه کرد و افزود: نهادها و ارگان‌ها برای برگزاری کنسرت‌های موسیقی و مسابقات ورزشی با همکاری رسانه تبلیغات کلان می‌کنند، اما متأسفانه برای چنین برنامه خوب و پربازدهی تبلیغات گسترده از سوی رسانه‌ها صورت نمی‌گیرد. متأسفانه نوبت به فعالیت‌های قرآنی که می‌رسد بودجه‌ها کم است و باید صرفه‌جویی کرد، اما دغدغه حضور شرکت‌کنندگان در این دوره برای مسئولان تبلیغات اسلامی و حتی تردد آنان حائز اهمیت بود و به صورت پیوسته پیگیر حضور شرکت‌کنندگان بودند که جای تقدیر دارد.
وی ادامه داد: سال‌ها پیش جلسات متعدد تفسیر از سوی مهد قرآن این شهرستان برگزار شد، اما حتی یک درصد از آنچه امروز آموختیم را در آن سال‌ها نیاموختیم، که اگر آموخته بودیم امروز می‌توانستیم اثرگذارتر وارد عمل شویم. شیوه استاد برای آموزش بسیار مهم است؛ چراکه در نهایت به جذب و هدایت نوجوان و جوان به سمت آیات الهی منتج می‌شود. بعضی از سخنرانی‌ها به حدی برای نوجوان خسته‌کننده است که او را جذب نمی‌کند. هنر سخنران بر این است که فضای حاکم را شناخته و با شیرین‌سخنی اجازه ندهد جلسه به سمت خستگی پیش رود.
این طلبه سطح ۳ با اشاره به اینکه مهارت کافی برای جذب نوجوانان و جوانان به سمت قرآن را نداریم، ادامه داد: برای عدم استقبال از دوره‌های آموزش قرآن فقط دانش‌آموزان و دانشجویان را مقصر ندانیم، ما نیز به عنوان طلبه، مربی و استاد تقصیرها و کوتاهی‌هایی در جذب داریم. برای توسعه فرهنگ قرآن باید در گام اول اخلاق قرآنی را گسترش داد و پس از آن انتظار رشد و انس بیشتر با کلام وحی را داشت.
ضرورت توجه به آموزش قرآن در روستاها
طیبه جعفری، طلبه سطح ۲ از روستای جاسب دلیجان، نیز برگزاری این دوره تخصصی را یکی از الزامات برشمرد و ادامه داد: علاقه بسیاری به فعالیت‌های قرآنی دارم و برای حرکت در این مسیر از روستاهای دلیجان در دوره شرکت کردم تا بتوانم آنچه را که می‌آموزم در اختیار قرآن‌آموزان روستایی قرار دهم.
جعفری اضافه کرد: هدفم رواج دین است و برای تحقق این مهم از هیچ تلاشی کوتاهی نمی‌کنم. تمسک به ائمه اطهار(ع) مرا به اهدافم رسانده بود و باعث شد تا تجربیات خوبی به دست آورم و این تجربیات را با آمیخته کردن با مبانی قرآن به طالبان فراگیری بیاموزم. با خودم عهد کردم هیچ‌گاه دست از آموزش قرآن برندارم و هرآنچه می‌آموزم را آموزش دهم.
وی ضرورت توجه به فعالیت‌های قرآنی در روستاها به ویژه روستاهای دور از مرکز استان را خواستار شد و افزود: بنده مدتی است در این روستا فعالیت دارم و متوجه علاقه این افراد به آموزش شدم. اگر آموزش در مناطق کم‌برخوردار هدفمند و با برنامه‌ریزی پیش رود قطعاً به نتایج خوبی خواهیم رسید.
مبنای فعالیت مؤسسات قرآن روخوانی و روان‌خوانی است
بهمن عبدی، مدیر عامل مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت پیامبر اعظم(ص) مهاجران، اظهار کرد: جای برگزاری دوره تفسیر قرآن در استان خالی بود که خوشبختانه امسال این دوره از سوی تبلیغات اسلامی در دستور اجرا قرار گرفت و امید است برگزاری این دوره‌ها تداوم داشته باشد.
عبدی افزود: از سال ۷۱ تاکنون فعالیت مؤسسات قرآن بر مبنای روخوانی و روان‌خوانی، تجوید، صوت و لحن بوده است و کمتر به موضوعاتی همچون تفسیر و مفاهیم پرداخته شده است. خوشبختانه این دوره بسیار کاربردی است و پیشنهاد می‌کنم این دوره استمرار داشته باشد. امید است مسئولان اجرای طرح و برنامه‌های مفید، اثرگذار و کاربردی در این حوزه را در دستور کار خود قرار دهند.
عبدی با بیان اینکه بستر فعالیت‌های گسترده قرآنی در استان مرکزی فراهم است، گفت: جامعه قرآنی استان هیچ‌گاه خود را از آموزش تخصصی و استفاده از دانش اساتیدی همچون بهرام‌پور بی‌نیاز ندانسته و مشتاقانه از این دوره‌ها استقبال می‌کنند.
وی شیوع بیماری کرونا را یکی از مهم‌ترین دلایل دوری نوجوانان از آموزش قرآن دانست و ادامه داد: عدم برگزاری دوره‌های حضوری تأثیر منفی بسیاری روی قرآن آموزان گذاشت تا جایی‌که تعدادی از مؤسسات تعطیل شدند. برای ادامه کار در این حوزه باید ایجاد انگیزه کرد، متأسفانه نوجوانان و جوانان تمایل بسیار به فضای مجازی دارند و این امر ما را هوشیار می‌کند که از این فضا برای اشاعه فرهنگ قرآن می‌توان بهره برد.
عبدی با اشاره به اینکه پرداختن صرف به روش‌های سنتی آموزش با اقبال مناسبی از سوی مخاطب مواجه نخواهد شد، اضافه کرد: مؤسسه پیامبر اعظم(ص) فعالیت خود در فضای مجازی را در زمان کرونا آغاز کرد و این آموزش‌ها و فعالیت‌ها کماکان ادامه دارد. امروز ۷۰ درصد کلاس‌های ما به صورت مجازی برگزار می‌شود و خوشبختانه با مشکلی نیز مواجه نشده‌ایم.
ضرورت توجه جلسه‌داران قرآن به مبانی تفسیری
مهدی خان‌آبادی، مدیر خانه قرآنی امام هادی (ع) اراک، نیز به ایکنا گفت: این دوره ویژه افراد توانمند برگزار و مورد استقبال جامعه هدف قرار گرفت. مقام معظم رهبری همواره به تدبر و اندیشه در آیات قرآن توصیه می‌فرمایند و برگزاری این دوره‌ها می‌تواند بستر مناسبی فراهم کند تا از طریق این افراد بتوان آحاد مردم را با مفاهیم قرآن در حوزه‌های مختلف فردی و اجتماعی آشنا کرد.
وی ادامه داد: مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر به توسعه و توجه به سبک زندگی قرآنی توجه بسیار داشتند و امید است برگزاری این دوره‌ها منتج به آشنایی مردم با سبک زندگی قرآنی شوند. اگر سبک زندگی فعلی به سبک زندگی قرآنی تغییر مسیر دهد باید امیدوار بود این تغییر مسیر تغذیه، پوشاک، گفتار، تعاملات اجتماعی، کسب و کار و … را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
خان‌آبادی با بیان اینکه جلسه‌داران قرآن در مساجد و منازل در کنار آموزش قواعد باید آموزش مفاهیم را نیز مدنظر داشته باشند و از این امر مهم غفلت نکنند، ضرورت تداوم این دوره‌ها را متذکر شد و گفت: برای داشتن دانش به روز باید دوره‌های ارتقاء برگزار شده و متقاضیان این دوره از دوره‌های بعدی نیز استقبال کنند.
وی استقبال حوزوی‌ها و مدرسان قرآن از دوره تخصصی بیان تفسیر قرآن را مطلوب توصیف کرد و افزود: این دوره فقط محدود به برگزاری یک دوره آموزشی نشد و معرفی و تقدیر از جلسه‌داران تفسیر همچون اساتید صابری‌نسب، مختاری، خاتمی‌نژاد و اکبری انجام شد تا حاضران در دوره تخصصی بیان تفسیر جلسه‌داران را شناخته و از تجربیات آنان استفاده کنند.
خان‌آبادی افزود: استاد بهرام‌پور تأکید بر حضور ائمه جماعت داشت؛ چراکه مخاطب حاضر و به قول معروف دست به نقد دارند و هرآنچه را که بیاموزد از همان شب آموزش می‌دهد. احساس بنده این است که حضور اساتید و مربیان قرآن بیشتر از روحانیون بود که این امر نشان از دغدغه‌مندی جامعه قرآنی و استقبال آنان از آموزش دارد.
دوره مقدماتی «بیان تفسیر قرآن کریم» به اتمام رسید و خوشبختانه شواهد گواه بر این است که از اقبال و استقبال مطلوبی نیز برخوردار بوده است؛ چراکه حضور بانوان روستایی می‌توان دلیل محکمی برای این ادعا باشد. امید است با برگزاری دوره تکمیلی و حتی دوره‌های بعدی مقدماتی بتوان انقلاب و تحولی عظیم در حوزه تفسیر ایجاد کرد؛ چراکه اشاعه تفسیر به تغییر سبک زندگی منتج شده و همه ما را متحول خواهد کرد.
