پ

سیدمحسن موسوی‌بلده، پیشکسوت قرآنی کشورمان و مؤلف کتاب حلیةالقرآن روز گذشته در وبینار گرامیداشت صدودومین سالروز ولادت محمد صدیق مَنشاوی در استودیوی ایکنا، به ابعاد و ویژگی‌های اخلاقی و صوتی این قاری شهر مصری پرداخت و گفت: اولین آشنایی من با صدای این قاری دوران طلایی قرائت قرآن مصر به سال‌های دهه ۵۰ و حضورم در جلسات سخنرانی حسینیه ارشاد بازمی‌گردد زمانی که به تازگی در دانشگاه پذیرفته شده بودم.

مدیرعامل موسسه قرآنی احسن الحدیث افزود: قبل از آشنایی با صوت منشاوی با صدای استاد عبدالباسط آشنا شده بودم. مدت زیادی از نظر احساسی به صدای استاد منشاوی وابسته بودم تا اینکه با قاریان دیگری نیز آشنا شدم. بیشتر تلاوت‌هایی که منشاوی در کویت اجرا کرده بود به ایران وارد و پخش می‌شد. آن دوران رسم بود، طی ماه‌های رمضان، قاریان مصری بیشتر به کشور کویت دعوت می‌شدند، ولی در این محافل کویتی، آن شور و تشویق مردم مصر حس نمی‌شد و کم‌رمق‌تر بود و این حالت به وضوح در نوارهای صوتی که به دست ما عاشقان تلاوت قرآن در ایران می‌رسید، ملموس بود.

این مدرس قرآن تصریح کرد: آن هنرنمایی و تنوع مقامات و الحان که در اساتیدی چون شیخ مصطفی اسماعیل شنیده می‌شود در تلاوت‌های منشاوی نیست، ولی فضای خاص معنوی به تلاوت‌هایش حاکم است و از این جهت تلاوت‌های منشاوی را از فردی مانند عبدالباسط متفاوت می‌کند. ایشان از تنوع و تغییر زیاد نغمات پرهیز می‌کرد و صوت آرام و معنوی دارد و بی‌تکلف در ادای قواعد تجویدی است. یک حزن عجیب در کل خواندن استاد منشاوی حاکم است و به ما می‌آموزد که اگر می‌خواهیم محزون بخوانیم به این نیست که در نغمه صبا بخوانیم یا اگر می‌خواهیم شاد بخوانیم در نغمات نهاوند و سه‌گاه بخوانیم، بلکه تمام این تنوع در خواندن منشاوی هست، ولی حالت معنوی در تمام مقامات ایشان حاکم است و اصلا ربطی به نوع انتخاب مقام ندارد. تمامی مفاهیم قرآن را با تمامی دستگاه‌های موسیقی می‌توان خواند، اما با اراده می‌توان تمام این‌ها را با حزن خواند. پس قاری می‌تواند حس و حال معانی آیه را در تمامی دستگاه‌های موسیقی با خشوع پیش ببرد. حزن با مصیبت‌خوانی فرق دارد و اینجا به معنی فضای معنوی است.

این داور مسابقات بین‌المللی قرآن با اشاره به اینکه ترتیل استاد منشاوی به تعبیر امروزی یک برند شده است افزود: قرائت به شیوه ترتیل آن تنوع مقامات و موسیقی همانند قرائت تحقیق را ندارد، ولی منشاوی صوت و لحن متناسب را به نحوی به کار گرفته تا از آن وضعیت یکنواختی که می‌تواند برای صوت ساده ترتیلی پیش بیاید دوری کند. ترتیل ایشان مجموعه‌ای از حُسن ادای قواعد تجویدی است و سطح رعایت تجویدش بسیار بالا و آموزشی است. من این را تعبیر می‌کنم به تقوای تلاوت. البته شاید بتوان گفت که فقط کامپیوتر هست که بتواند صد در صد تجوید را رعایت کند.

این قاری قرآن تصریح کرد: در کشور مصر، نغمه و نغمه‌پردازی حرف اول را می‌زند، حال کسی در مصر قاری یا دیگری خواننده می‌شود. در بین قاریان مصری در استفاده از توان موسیقایی تفاوت است، مثل مصطفی اسماعیل و حصان که از تمام ظرفیت نغمه مصری استفاده می‌کنند، البته منشاوی اگر این میزان اجرای نغمه ندارد به این دلیل نیست که این نغمات را نمی‌شناسند، بلکه منشاوی حدود استفاده از نغمات در قرآن را رعایت می‌کرد.

وی اظهار کرد: با وجود اینکه فردی مانند عبدالباسط تجوید را به حدی رعایت می‌کند که به تکلف می‌افتد ولی منشاوی، تجوید را به خوبی رعایت می‌کند، اما تجویدش در قرائتش حس نمی‌شود و این بهترین توصیه ما به علاقه‌مندان به قرائت قرآن است که این موضوع را همانند منشاوی رعایت کنند. منشاوی از نظر ادای لحنی بی‌تکلف تمام نغمات را رعایت می‌کند. اگر جایی دو تا تحریر زده و جای دیگر سه تا تحریر زده، واقعا به جا و بی‌تکلف زده و نخواسته صوتش را به رخ بکشد، بلکه به دنبال این است که قرآن را به مردم عرضه کند.

موسوی‌بلده با تأکید بر اینکه منشاوی در حین اینکه صوت بسیار خوبی داشت، اما درصدد رساندن صوت قرآن بود نه رسایی صوت خودش گفت: این را می‌توان در تلاوت مجلسی سوره القارعه استاد منشاوی متوجه شد. نغمه پیچیده‌ای است و شاید ما این نغمه را با این نوع تنوع و پیچش نشنیده بودیم، اما انگار اینجا منشاوی می‌خواهد بگوید اگر من بخواهم اینگونه هم بخوانم، توانایی‌اش را دارم، ولی نمی‌خواهم چون تقوای تلاوت داشت.

وی در پایان ضمن ادای احترام به روح پرفتوح منشاوی اظهار امیدواری کرد تا در فضایی آموزشی بتوانیم سبک این قرا که در زندگی‌شان خوب زندگی کردن و خوب خواندن ترویج دهیم تا بهتر قلوب مردم را به قرآن جذب کنیم، افزود: این ویژگی صوتی باید از درون وجود داشته باشد تا خود را در صوت و لحن نشان دهد. شنیدیم که ایشان برای آزمون رادیو مصر حضور نیافت، چرا که دنبال شهرت نبود و این مسئولان رادیو مصر بودند که مشتاقانه در مجالس منشاوی حضور پیدا می‌کردند تا صدایش را ضبط کنند.

به مناسبت صد و دومین سالروز ولادت استاد محمدصدیق منشاوی، قاری مشهور مصری، وبیناری با ارتباط تصویری با طلال المسار، رئیس جمعیت قرآنی هرمل لبنان، حسین حمدان، قاری برجسته لبنانی، یحیی الصحاف، استاد قرائت عراقی و رضوان درویش، مبتهل برجسته سوری انجام شد. این جلسه به‌طور زنده از صفحه اینستاگرام خبرگزاری ایکنا و مؤسسه قرآنی احسن الحدیث نیز مخاطبانی را با خود به همراه داشت.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.