به گزارش ایکنا، طرح ملی قرآنی ۱۴۵۵ در اجرای ۱۵ ساله خود از ۱۴۴۱ تا ۱۴۵۵ هر سال یک موضوع، جزء یا سوره را محور برنامههای خود قرار داده است. ابتکار اجرای هر ساله آن را شبکه قرآن و معارف سیما برعهده دارد و دیگر شبکههای تلویزیونی و رادیویی صدا و سیما نیز با پخش سؤال مسابقه پیامکی یا تولید برنامه تلویزیونی این طرح را همراهی میکنند، دیگر نهادهای قرآنی نیز با توجه به ظرفیت خود به طرح میپیوندند.
اجرای این طرح پیش از کرونا، ابعاد دیگری چون برگزاری کلاسهای آموزشی حضوری و آزمون پایانی و اهدای جوایز و مدارک از سوی مؤسسات قرآنی – مردمی را به همراه داشت و همچنین اعتباراتی از سوی شورای توسعه فرهنگ قرآنی برای آن تخصیص مییافت. اما طی این دو سال، این جشنواره تابستانی صرفاً به صورت مجازی برگزار شد.
اجرای این طرح با همافزایی نهادهای قرآنی نظیر صدا و سیما با همکاری معاونت سیما، معاونت صدا، معاونت فضای مجازی، معاونت استانها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان دارالقرآن، شورای عالی قرآن، شورای عالی انقلاب فرهنگی، جهاددانشگاهی و شورای توسعه فرهنگ قرآنی سازماندهی شد.
مروری بر ادوار گذشته
اولین دوره، عنوان طرح ۱۴۴۱ را داشت و شبکه قرآن سیما در سال ۸۶ به مناسبت هزار و چهارصد و چهل و یکمین سال نزول قرآن این طرح چند رسانهای را با محوریت سوره مبارکه زمر و با مشارکت ۱۷ سازمان و نهاد برگزار کرد.
طرح ۱۴۴۲ در سال ۸۷ به صورت چندرسانهای با محوریت سوره یوسف برگزار و طی آن كلاسهای حضوری بسیاری با همكاری دستگاههای مسئول در سطح كشور اجرا شد. علاوه بر آن رسانههای دیگری مانند روزنامه جام جم در برگزاری آن مشاركت داشتند، علاوه بر آن كتاب سوره یوسف، نوشته حجتالاسلام قرائتی نیز توزیع شد. طرح ۱۴۴۳ نیز در سال ۸۸ با محوریت سوره مبارکه اسراء برگزار شد. طراحی نرمافزاری بدین منظور از جمله نوآوریهای این طرح بود.
طرح ۱۴۴۴ در سال ۸۹ با محوریت سوره کهف برگزار شد و نگاه ويژهای به بخش مقالات و پژوهشهای قرآنی داشت و بخش كودک نیز به آن اضافه شد. سوره انفال محور طرح ۱۴۴۵ بود که در سال ۹۰ در بخشهای روخوانی و روانخوانی، صحیحخوانی، حفظ، درک مفاهیم و شرح و ترجمه برگزار شد.
در طرح ۱۴۴۶ در سال ۹۱ برخلاف سالهای گذشته که یک سوره محوریت طرح قرار میگرفت، محور طرح ۱۴۴۶ جزء ۳۰ قرآن کریم انتخاب شد. طرح ۱۴۴۷ در تابستان ۹۲ با محوریت حفظ جزء ۲۹ قرآن كریم برگزار شد. برای این طرح دو مرحله آزمون پیشبینی شد كه مرحله اول از سوی اساتید و معلمان حفظ به صورت شفاهی و از سوی مؤسسات مجری برگزار شد. در مرحله دوم آزمون، تمامی نفراتی كه در كلاسهای طرح شركت كردند میتوانستند در آزمون سراسری مربوطه شرکت کنند.
طرح ۱۴۴۸ در سال ۹۳ به جای حفظ یک جزء از قرآن بر حفظ موضوعی آیات تأکید داشت و برای نخستین بار برای آن كتابی نیز آماده و چاپ شد. ۷۶ موضوع قرآنی در ۸۸ روز اجرای طرح دنبال شد. شعار طرح ۱۴۴۹ در سال ۹۴ «قرآن، كتاب زندگی» انتخاب شد و محوریت آن نیز سوره مباركه «یس» بود.
طرح قرآنی ۱۴۵۰ در سال ۹۵ با محوریت سوره حدید برگزار شد و از جمله تغییرات آن نسبت به گذشته برگزاری سه جشنواره جمعخوانی و همخوانی سوره حدید، جشنواره عکاسی و جشنواره خوشنویسی آیات سوره حدید بود. این طرح با حواشی در بحث تأخیر در اهدای جوایز روبهرو شد. طرح ۱۴۵۱ در سال ۹۶ با محوریت ۲ سوره قرآن کریم و به مدت ۹۰ روز برگزار شد. برای ابتدای طرح که همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان بود سوره ۳۰ آیهای «ملک» انتخاب شد، سوره محوری فصل تابستان نیز سوره مبارکه «واقعه» بود. این طرح بهصورت جشنواره برگزار شد، بدین ترتیب که علاوه بر برنامههای رادیویی و تلویزیونی و برگزاری مسابقه، بخشهای هنری مانند برگزاری مسابقات عکاسی، خوشنویسی، وبلاگنویسی و … نیز در آن پیشبینی شد.
جزء ۳۰ قرآن محور طرح ۱۴۵۲ در سال ۹۷ بود، برگزاری مسابقه در بخش نهجالبلاغه، صحیفه سجادیه و معارف اهل بیت(ع) در آن گنجانده شد. طرح درس روزانه حفظ سورههای جزء سی قرآن، مسابقه روزانه با محوریت آیات جزء ۳۰، آموزش مفاهیم و تجوید قرائت توسط اساتید بهشتی و موسویبلده و نیز ولههای مرتبط با این انس با قرآن از بخشهای در نظر گرفته شده برای ۱۴۵۳ در سال ۹۸ بود.
طرح ملی قرآنی ۱۴۵۴ در سال ۹۹ با شعار «قرآن، خانواده و آرامش» برگزار شد، هر هفته یک موضوع مطرح و هفت آیه مرتبط با آن به مخاطبان ارائه شد. یکی از وجوه اختلاف این دوره با دورههای گذشته، تغییر رویکرد از سورهمحوری به آیهمحوری و بیان مفاهیم بود، بهگونهای که طی ۶۰ روز، ۶۰ آیه در دستور کار طرح قرار گرفت.
طرح ملی قرآنی ۱۴۵۵ نیز در سال ۱۴۰۰ بهعنوان بزرگترین و فراگیرترین طرح قرآنی کشور با مشارکت نهادها و سازمانهای قرآنی کشور با شعار محوری «قرآن، امید، زندگی» به مدت ۱۰ هفته برگزار شد و هر روز یک پیام و یک آیه را به صورت مسابقه اجرا کرد. اختتامیه آن جمعه، ۱۹ شهریورماه ساعت ۱۷ تا ۱۹ با حضور مسئولان قرآنی فعال در این طرح و با توجه به محدودیتهای کرونایی بهصورت برنامه زنده تلویزیونی برگزار شد.
برای اجرای این طرح ابتدا شورای سیاستگذاری تشکیل شد،. در این شورا مدیران دستگاههایی همچون شورای توسعه فرهنگ قرآنی، سازمان دارالقرآن، ستاد عالی کانونهای فرهنگی و هنری مساجد، معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد، مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه، ادارهکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش، رادیو قرآن، خبرگزاری ایکنا، معاونت استانهای سازمان صدا و سیما و … حضور داشتند.
این طرح طی ۷۰ روز یعنی از پنجم تیرماه تا ۱۲ شهریورماه ادامه داشت. این شورا سه کمیته فرعی داشت که شامل کمیتههای «اجرایی»، «علمی» و «روابطعمومی و فضای مجازی» بود. در این طرح چهار معاونت سازمان صدا و سیما شامل معاونت سیما، معاونت صدا، معاونت استانی و معاونت فضای مجازی درگیر کار شدند. همچنین شش سازمان و نهاد از جمله معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد، مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه، ادارهکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش، ستاد عالی کانونهای فرهنگی و هنری مساجد، سازمان دارالقرآن و اتحادیه تشکلها و مؤسسات قرآنی کشور نیز در طرح ملی ۱۴۵۵ همکاری داشتند.
بنابر گزارش ایکنا، مروری بر محورهای انتخاب شده برای این طرح طی دورههای مختلف و همچنین شعارها و شکل اجرای آن، این مسئله را به ذهن متبادر میکند که طرح بعد از گذشت ۱۵ سال در یک دور تسلسل افتاده و بیشتر به یک برنامه و نمایش تبدیل شده که به جز تولید محتوا برای برنامه تلویزیونی و پخش مسابقه پیامکی، انگیزهبخش و مشوق افراد بیشتری برای حفظ قرآن یا ارتباط بیشتر با مفاهیم قرآن نشده است، برای بررسی این موضوع، ابتدا به سراغ سیدعباس انجام، رفتیم که از مبدعان طرح و از ۱۴۴۱ تا ۱۴۴۷ دبیر آن بوده است.
آموزشهای عمومی؛ هدف ابتدایی طرح
سیدعباس انجام در گفتوگو با ایکنا، در این رابطه گفت: طرح ۱۴۵۵ در ابتدا یک طرح پنج ساله از ۱۴۴۱ تا ۱۴۴۵ بود؛ وظیفه اصلی آن نیز آموزشهای عمومی قرآن در قالب روخوانی و روانخوانی بود که بعدها در ۱۴۴۶ به سمت حفظ رفت و تا ۱۴۵۰ این وظیفه را داشت. از اینکه بعد از آن متولیان امر چه اهداف، استراتژی و در حقیقت سیاستگذاری برای این طرح در نظر گرفتنداطلاعی ندارم اما اهداف ما در آن زمان آموزشهای عمومی بود. این طرح با برنامهریزیهای انجام شده هم توانست محتوا را ارائه دهد و هم با برنامه تلویزیونی و طراحیهایی که داشت و کارهای قرآنی که انجام میداد مخاطبان زیادی را جذب کرد. شاهد این گفتهها هم این است که چندین سازمان و نهاد همکاری میکردند که آمارها در روزهای پایانی و اختتامیه طرح جمعآوری میشد. در سالهای اول حدود ۴۰ تا ۴۲ درصد افراد شرکتکننده نمره قابل قبول را از این طرح میگرفتند و در پایان پنج سال این عدد به ۸۱ درصد رسید که نشان میدهد در القای محتوا و پیام طرح موفق بودهایم.
انجام افزود: ستادی متشکل از ۳۰ خط تلفن داشتیم که داوران در آنجا از ساعت ۷ تا ۲۰ حضور داشتند، مردم تماس میگرفتند و درس را ارائه میدادند. در کنار آن، مساجد، دارالقرآنها، کانونهای فرهنگی ـ هنری، بسیج و نیروهای مسلح کلاسهای حضوری برگزار میکردند. در زمینه جذب مخاطب نیز راهکارهایی داشتیم مثل افزودن تعداد شبکههای مختلف، افزودن فضای مجازی، تنوع دادن به مسابقه از روزنامه تا پیامک و …؛ این موارد منجر به افزایش مخاطب نیز شد.
این فعال قرآنی به ارائه پیشنهادی پرداخت و گفت: بهتر است از کارهای حاشیهای به سمت اقدامات پژوهشی برویم. دوره اول و دوم دو طرح پنج ساله داشتیم که هدف آن مشخص بود، نقشه راه و استراتژی طرح نقطه آغاز و پایان را مشخص میکرد و ارزیابی موفقیت، عدم موفقیت، آسیبشناسی، نقاط نیاز به اصلاح و … نیز آسان بود، احتمالاً هماکنون نیز چنین چیزی برای طرح موجود است ولی من در جریان نیستم، داشتن نقشه راه برای یک طرح مدتدار، نیازی است که هر کس متولی امر باشد باید به آن توجه خاص کند.
برکات بینالمللی شدن طرح
مدیر شبکه عربی آفریقایی سازمان صدا و سیما در پاسخ به این سؤال که به چه نحوی این طرح قابلیت بینالمللی شدن پیدا میکند؟ بیان کرد: آموزش قرآن مربوط به زمان و جغرافیای خاصی نمیشود، در ابتدا باید هماهنگیهای خوبی اتفاق بیفتد. ابتدا با کشورهایی که با ما قرابت فرهنگی داریم شروع کنیم و کم کم آن را توسعه دهیم، مثل کاری که در داخل کشور در ابتدا با چهار نهاد شروع کردیم و حالا به ۲۰ نهاد رسیده است، دبیرخانهای متشکل از کشورهای مختلف برای این کار لازم است تا در آن هماندیشی کنند و هر کس در کشور خود بخشی از پازل را پیش ببرد تا طرح در سالهای آتی به یک طرح بینالمللی تبدیل شود. در تمام کشورها کارهای قرآنی انجام میشود، اما باید هدفگذاری و سیاستگذاری وجود داشته باشد. سورهای که انتخاب میشود، شامل مفاهیم و راهبردهایی است، فرض کنید که همزمان ۲۰ کشور طرح مرتبط با این سوره را اجرا میکنند، وحدت رویهای که اتفاق میافتد برکات بسیار زیادی خواهد داشت. تبادل نظر و تجارب اتفاق میافتد. اولین قدم تشکیل دبیرخانه بینالمللی و مشارکت چندین کشور در آغاز کار است و اینکه اهداف برای کشورهای مختلف برای ورود به طرح تبیین شود.
آموزش در رسانه دقیق است اما عمیق نیست
وی در ارزیابی نقش مؤسسات در سالهای اخیر با توجه به اینکه در سالهای گذشته يكی از اهداف طرح، جذب مخاطب بيشتر برای مؤسسات و نهادهای قرآنی بوده، اظهار کرد: آموزش در رسانه دقیق هست اما عمیق نیست، چون رسانه باید همه اقشار را در نظر گیرد. ما آموزشهای اولیه را ارائه میدادیم و مخاطب را برای دریافت آموزش بیشتر به سمت مراکز و سازمانها و نهادها هدایت میکردیم، در آن زمان پشتیبانی خاصی هم از آنها انجام میشد، کلاسها را پوشش میدادیم و این باعث میشد مردم جذب شوند، الان اگر این تعامل فقط در سطح تبلیغات باشد قطعاً ما به این هدف نخواهیم رسید، باید یک تعامل دوسویه باشد؛ بخشی از آموزشهای دقیق و نه عمیق در رسانه و آموزشهای دقیقتر و عمیقتر در سازمانها و مؤسسات باشد، هر چقدر انعکاس رسانهای بیشتر باشد اطلاع مردم از اینکه کلاس و آموزشهای مختلف کجاست افزایش پیدا میکند، تعامل دوسویه بین سازمان صدا و سیما و سازمانهای دیگر باعث میشود که مردم بیشتر جذب شوند و مؤسسات از طریق رسانه عضوگیری کنند و بتوانند برای بعد از فرصت تابستان اعضای خود را گسترش دهند.
ضرورت وجود تیم پژوهشی برای طرحهای مدتدار
انجام اظهار کرد: طرحهایی که ۱۵، ۲۰ سال از آنها میگذرد و شامل زمان میشود، اگر تیم پژوهش و تحقیق نداشته باشند ممکن است بعد از سالها، اثر خود را به مرور از دست بدهند و تبدیل به یک کار تبلیغی و نمایشی شوند. برای اینکه از این آسیب جلوگیری کنیم لازم است دبیرخانه ثابتی وجود داشته باشد که طراحیهای بلندمدت را انجام دهد و بررسی کند که در سالهای قبل چه اتفاقاتی افتاده است.
تکرار در طرح
وی گفت: بسیاری از بحثها مثل حفظ جزء ۳۰، حفظ سوره و آموزشهای خاص، دوباره تکرار شده، قطعاً مسئولان فعلی برای این کار جواب دارند ولی گفتهام این است که اگر استراتژی خوبی دیده نشود ممکن است گذر زمان طرح را تبدیل به یک شوی تبلیغاتی و کار سطحی کند و عمق خود را از دست بدهد. اگر میگوییم در کشور اسلامی بالای ۸۰ درصد باید با روخوانی قرآن آشنا باشند این را باید در جامعه ملموس ببینیم نه اینکه فقط عدد بگوییم. یکی از اهداف این طرحهای آموزش عمومی همین موضوع است که اگر به آن نزدیک شدیم یعنی در ترسیم استراتژی خود موفق بودهایم و اگر نه باید یک بازنگری جدی داشته باشیم.
طرح روتین نبوده است
در ادامه به سراغ حسین زارعی، دبیر فعلی طرح قرآنی ۱۴۵۵ رفتیم، وی درباره این طرح گفت: این برنامه، صرفاً تلویزیونی نیست بلکه فوقبرنامه تابستانی است و به هر نحوی سعی میکند مخاطب را درگیر کند. جشنوارههایی که برگزار شد، تعداد آثاری که آمد و متولی آن ستاد عالی کانونهای فرهنگی ـ هنری مساجد بود و قرعهکشی آن نیز انجام شد، یا آزمون سراسری حفظ و مفاهیم که امسال نسبت به سال گذشته ۱۸ برابر بیشتر شرکت کردند و این یعنی برنامه از تلویزیون خارج شده و همه نهادها و سازمانها در فضای مجازی درگیر شدهاند.
زارعی اظهار کرد: طرحهایی که سالانه برگزار میشوند اگر هر سال دچار تغییر و تحول از لحاظ محتوا، فرم و ایده نشود یک برنامه روتین خواهند بود، در تمامی ۱۵ دوره حضور داشتهام، سالها سورهمحور کار میشده، دو سال اخیر موضوعمحور شده و موضوعات را بر اساس مسائل روز تنظیم کردیم، روتین نبوده و برای سال بعد فکر دیگری داریم که شورای سیاستگذاری آن را تعیین میکند.
اتحادیه تشکلهای قرآنی؛ از ستونهای اصلی طرح
وی در پاسخ به اینکه مشارکت نهادها و مؤسسات مردمی با شیوع کرونا چه تغییری کرده، بیان کرد: امسال اتحادیه تشکلها و مؤسسات قرآنی یکی از ستونهای اصلی این طرح بود، در تمامی نهادها و مؤسسات قرآنی، محتوا، مسابقات، سؤال پیامکی و مطالب جشنوارهای اطلاعرسانی میشد، تمامی مؤسسات درگیر بودند و میتوانید آمار را پیگیری کنید. اولین بار امسال به ابتکار شبکه بعد از چندین سال که فاصله گرفته شده بود، امسال اتحادیه پای کار آمد و خوب پیش رفت، از سوی دیگر هم مؤسسات قرآنی سازمان دارالقرآن نیز درگیر این کار بودند.
کمبود اعتبار؛ مشکل فعلی این طرح
زارعی با اشاره به مشکل فعلی این طرح اظهار کرد: تنها چیزی که در آن کمبود داریم تأمین اعتبار است. امسال هیچ نهادی به ما کمک نکرد، سال گذشته فقط سازمان اوقاف کمک کوچکی به ما در تأمین جوایز کرد، امسال نه شورای توسعه نه سازمان اوقاف نه ارشاد و … به ما کمک مالی نکردند، شبکه رأساً خودش کار را پیش میبرد، فقط ستاد عالی کانونهای مساجد چون برگزارکننده جشنوارهها بود موضوع جوایز را در قسمت خود، تقبل کرد.
وی در ارزیابی آینده طرح، گفت: اگر تدبیری حاصل نشود و سازمانها و نهادها بهعنوان یک تکلیف و دستورالعمل و بهعنوان یک طرح ملی سالیانه پای کار نیایند، طرح هیچ جهشی نخواهد داشت، اگر میخواهند این طرح در کشور جریانساز باشد باید حتماً سازمانها و نهادها بیایند. امسال نظر شبکه و معاونت سیما بر این است که این مسئله را تحقق ببخشد و در ۱۴۵۶ این مسئله اتفاق بیفتد، اگر این اتفاق نیفتد باید برای اجرای طرح فکر دیگری کرد و در شورای سیاستگذاری، طرح تعیین تکلیف میشود.
طرح به روزمرگی دچار شده
بنابر این گزارش، احمد لیایی، یکی از مبدعان این طرح است، که نظرات متفاوتی درباره آن دارد، وی درباره طرح گفت: بعد از گذشت ۱۵ سال طرح به یک روزمرگی دچار شده، صدا و سیما به عنوان اینکه در حوزه وظایف قرآنی خود طرحی را با جنبه ملی داشته باشد هر سال با وجود کمبود اعتبارات بر برگزاری آن تأکید میکند، بسیاری از مواقع پیش آمده که اعلام کردهایم طرح را برگزار نمیکنیم ولی از جانب ریاست سازمان و معاونت سیما تأکید میشد که حتماً باید طرح برگزار شود، حالتی مثل برنامه روزمره و ثابت شده، متأسفانه همین روزمرگی سبب شده افراد ثابتی هر سال در این طرح شرکت کنند و اهداف اولیه محقق نشده است و در حد یک برنامه تلویزیونی ثابت که هر سال جزء برنامههای صدا و سیماست آن را در نظر گرفتهاند و هر سال هم تکرار میشود و کمترین نوآوری را در سالهای اخیر در این طرح شاهد بودهایم.
ملی بودن برای این طرح اتفاق نیفتاد
وی با بیان اینکه از ۱۴۴۸ تا ۱۴۵۲ دبیر طرح بودم، در رابطه با عدم تمایل به برگزاری طرح، اظهار کرد: بودجههای کلانی برای طرح پیشبینی میشد اما محقق نمیشد، برای سازمانها تقسیم کار میکردند و بنا را بر این میگذاشتند که از شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور بودجه بگیرند، شورا هم بودجه را نمیداد و این وسط صدا و سیما و شبکه قرآن متضرر میشدند و جالب اینجاست که در داخل صدا و سیما نیز همه انتظارشان از شبکه قرآن بود که بودجه طرح را تصویب کند، حتی رادیو قرآن هم بودجه طرح را از شبکه قرآن طلب میکرد، شبکههای دیگر صدا و سیما هم همین طور بودند و انتظار داشتند در قبال برنامهای که تولید میکنند از شبکه قرآن بودجه دریافت کنند، حالت ملی که انتظار بود حتی در داخل صدا و سیما نیز اتفاق نمیافتاد.
لیایی ادامه داد: اگر بودجه باشد هر کاری میتوان کرد، یک سال که اقبال واحدی، تهیهکننده برنامه بود پیشنهادمان این بود که هیجان و شور را با تیپ کارهای ایشان در برنامه صبح بخیر ایران که به شهرهای مختلف میرود وارد طرح کنیم، با ورود به این کار عملاً متوجه شدیم که بودجه و امکانات سازمان این اجازه را نمیدهد. مجبور شدیم همان کار را به سبک دیگری انجام دهیم، نوع نگاهمان را با توجه به بودجه تغییر دادیم و بخاطر بودجه با مشکلاتی مواجه شدیم.
تکرار مخاطب خاص در هر سال و همکاری ضعیف مؤسسات
وی در پاسخ به این سؤال که سالهای گذشته يكی از اهداف اين طرح، جذب مخاطب بيشتر برای مؤسسات و نهادهای قرآنی ذکر شده بود؛ در حال حاضر نقش مؤسسات را چطور میبینید؟ آیا طرح در سالهای اخیر از این هدف دوره نشده؟ بیان کرد: طرح از این هدف دور شده است، یکسری مخاطب خاص داریم که هر سال شرکت میکنند، به سازمانهای مختلف سهمیه میدهیم که این تعداد کلاس را در چارچوب طرح برگزار کنند، آنها هم با بودجههای خود یکسری کلاس برگزار میکنند ولی چون برای مؤسسات بودجهای پیشبینی نمیشود و اوضاع و وضعیت بودجهای آنها ضعیف است، معمولاً در این زمینهها همکاری آنچنانی ندارند.
لیایی افزود: قضیه عدم تخصیص اعتبار چندین سال است که اتفاق میافتد، گاهی اوقات پیش میآید که سازمان موفق میشود بودجه چهار سال قبل را از شورای توسعه دریافت کند. بسیاری از سالها نیز جوایز دو سال و یک سال قبل را نداده بودیم.
طرح ۱۴۴۵ نیاز به انقلاب درونی دارد
وی درباره نزدیکی طرح به هدف همگانیسازی آموزشهای قرآنی نیز گفت: در سالهای اولیه، این اتفاق افتاد؛ اختتامیه را در سالن ۱۲ هزار نفری ورزشگاه آزادی برگزار میکردیم و جمعیت بسیار زیادی شرکت میکردند و جوایز هم محقق میشد. هر چه از سالهای اولیه دور شدیم تحقق این هدف ضعیفتر و بیشتر به کلاسها و شرکت مردم در مسابقه پیامکی بسنده شد. این طرح در داخل خود نیاز به انقلاب دارد و اگر با این شکل و شمایل هر سال بخواهد تکرار شود جز اینکه مخاطب را از دست بدهد اتفاق دیگری نمیافتد. برای این طرح باید در شورای توسعه فرهنگ قرآنی بودجهای پیشبینی شود، هر سال هم این اتفاق میافتد و جزء طرحهای مصوب صدا و سیماست و روی آن بحث میشود و همه قول همکاری میدهند ولی در عمل فقط شبکه قرآن سیماست که طرح را جلو میبرد، بقیه هم در چارچوب وظایف خود کمک میکنند، طوری که انتظار میرود نیست، این طرح، ملی نیست، طرح ملی یعنی طرحی که همه در آن کمک میکنند، متأسفانه در این طرح اینگونه نیست، در اصل کمک آنچنانی نمیکنند و شاید از این ظرفیت بیشتر برای خودشان بهرهبرداری میکنند و آنها هم انتظار بودجه دارند.
این طرح همواره متفاوت از قبل بوده است
بنابر این گزارش، حسن خلج اسعدی، تهیهکننده طرح ۱۴۵۵ نیز در گفتوگو با ایکنا، اظهار کرد: امسال اولین سالی بود که با این طرح همکاری داشتم و سعی کردیم که آن را به اهدافش نزدیک کنیم.
وی درباره ارزیابی خود از اینکه طرح به نمایش تبلیغاتی و تلویزیونی تبدیل شده، گفت: قطعاً اینگونه نیست، این طرح ۱۵ ساله، هر سال با سال قبل متفاوت بوده، همین امسال در طرح موضوعی را داشتیم که جدید بود. گرچه ۱۵ سال نام یکسان داشته اما بسیار متفاوت بوده است.
اسعدی بیان کرد: این طرح مخاطب خاص قرآنی دارد، البته مخاطبشناسی نشده، آینده طرح را روشن میبینم. تلاش مدیران مبنی بر این است که تعداد حافظان قرآن و کسانی که در مفاهیم قرآن تدبر میکنند افزایش یابد و انشاءالله که به این مهم برسند و اگر بدانم که میتوانم مفید واقع شوم با افتخار در سالهای آینده در کنارشان خواهم بود.
در صحبت با مبدعان و متولیان و مسئولان فعلی طرح ۱۴۴۵، با دو گونه متفاوت از نظرات روبهرو شدیم، عدهای که برای آینده طرح نگران بودند و در صورت نداشتن تیم پژوهشی و آسیبشناسی آن، طرح را دچار زوال میدانستند و عدهای دیگر نیز که از روند فعلی آن دفاع میکردند. اما مسلم است که مخاطب خاص این طرح هر ساله تکرار میشود و به انگیزهسازی برای ادامه مطالعات قرآنی از سوی شرکتکنندگان بعد از پایان طرح در تابستان نیز توجه چندانی نشده است، امید که با ادامه طرح، آسیبشناسی، برآیندسنجی، مخاطبشناسی و همچنین موارد ضروری دیگر مورد توجه قرار گیرد.
گزارش از لیلا شرف